Vrouwen en slaap: maakt het verschil?

Vrouwen en slaap

Slapen is een van de belangrijkste vormen van herstel voor ons lichaam. Zonder voldoende slaap kunnen we niet goed functioneren en herstellen. Maar is er een verschil tussen mannen en vrouwen als het gaat om slaap? Het korte antwoord is: ja!

Uit onderzoek blijkt dat vrouwen gemiddeld eerder, langer en efficiënter slapen dan mannen. Ze ervaren doorgaans meer diepe slaap en REM-slaap, maar hebben wel vaker last van slaapproblemen zoals slapeloosheid. Dit komt door een combinatie van hormonale, biologische en gedragsfactoren.

Vrouwen hebben over het algemeen een korter circadiaan ritme, waardoor ze eerder moe worden, plus dat ze vaak een ochtendtype zijn. Daarnaast laten studies zien dat vrouwen gemiddeld 20 minuten meer slaap nodig hebben dan mannen. Ondanks dit langere slapen, ervaren vrouwen vaker onderbrekingen en een lagere slaapkwaliteit tijdens de nacht, ze worden tijdens de nacht over het algemeen vaker wakker. Verschillende fases door het vrouwenleven geven een hogere alertheid en alertheid wint het altijd van slaap.

 

Slaap en hormonen

Een belangrijke factor hierbij zijn de hormonale schommelingen die vrouwen gedurende hun leven ervaren, zoals tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap, de jaren van jonge moederschap, en de (peri)menopauze. Deze schommelingen kunnen de slaapkwaliteit negatief beïnvloeden en de behoefte aan slaap vergroten.

 

Cyclus en slaap

Tijdens de menstruatiecyclus zorgen hormonale schommelingen voor veranderingen in de kwaliteit van de slaap. In de luteale fase (de fase na de ovulatie en voor de menstruatie) stijgen de niveaus van progesteron en oestrogeen, wat impact heeft op het zenuwstelsel en de slaap. Deze hormonale veranderingen kunnen leiden tot een hogere rusthartslag, een lagere hartvariabiliteit, en een verhoogde lichaamstemperatuur. Voor een goede herstellende slaap is het belangrijk dat je kerntemperatuur daalt, je hartslag daalt en je ademfrequentie rustig is, wat wordt beïnvloed door deze hormonale veranderingen.

Bovendien kunnen veranderingen in cortisol- en melatoninespiegels tijdens de luteale fase het circadiane ritme verstoren en het gevoel van alertheid verhogen, wat leidt tot vaker wakker worden ’s nachts en problemen met (weer) inslapen. Ook heeft het impact op de kwaliteit van de REM-slaap wat met name verantwoordelijk is voor mentaal en emotioneel herstel.

Tijdens de eerste helft van de cyclus voelen vrouwen zich vaak krachtiger, weerbaarder, meer ontspannen, hebben ze een betere slaapkwaliteit en herstellen ze beter. In de luteale fase, waar de progesteronspiegels stijgen en melatonine afneemt, kan dit echter de REM-slaap beïnvloeden. REM-slaap is niet alleen belangrijk voor mentaal en emotioneel herstel, maar ook voor het handhaven van hormonale balans, wat essentieel is voor een gezonde menstruatiecyclus en de vruchtbaarheid. Verder is REM-slaap belangrijk voor de cognitieve functies, fysiek herstel, probleem oplossend vermogen, een goed functionerend geheugen en versterking van het immuunsysteem.

 

En de mannen?

Ook mannen ondervinden hormonale invloeden op hun slaap, hoewel op een andere manier. Lage testosteronspiegels worden geassocieerd met slaapproblemen zoals slapeloosheid, een verminderde slaapkwaliteit en een verhoogde nachtelijke waakzaamheid.

 

Valt er wat aan te doen?

Zeker! De nacht is de spiegel van de dag en de tweede helft van je cyclus is vaak een spiegel van hoe goed je rekening met jezelf houdt en luisterd naar je lichaam.